Nhiều công ty Hàn đứng đầu về FDI vào Việt Nam đang đối mặt sự cạnh tranh mạnh mẽ của các đối thủ Trung Quốc.
Từ Samsung Electronics đến LG, các công ty Hàn Quốc nhiều năm nay dẫn đầu đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đưa Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, họ đang bị các đối thủ Trung Quốc cạnh tranh mạnh tại Việt Nam, theo đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Hàn Quốc (KCCI).
"Nhìn vào lượng đầu tư lũy kế từ 1988, Hàn Quốc đứng đầu với 85,8 tỷ USD, vượt qua Singapore và Nhật Bản. Nhưng những năm gần đây, chúng ta đang phải cạnh tranh trực tiếp với Trung Quốc", ông Kim Hyong-mo, Trưởng đại diện KCCI nói với Nikkei Asia.
Năm ngoái, Hàn Quốc đứng thứ 4 về vốn FDI vào Việt Nam, xếp sau Hong Kong, Trung Quốc và Singapore. Cụ thể, vốn từ đặc khu hành chính Hong Kong đạt gần 4,7 tỷ USD, chiếm gần 13% tổng vốn FDI, gấp hơn 2 lần so với cùng kỳ 2022. Vốn Trung Quốc gần 4,47 tỷ USD, nhỉnh hơn Hàn Quốc 0,7 tỷ USD.
Quý I, nền kinh tế thứ hai thế giới dẫn đầu về số dự án FDI đầu tư mới vào Việt Nam, chiếm gần 28% trong số 644 dự án mới được cấp phép.
Ngoài những lĩnh vực truyền thống như khách sạn, da giày, đồ gỗ, gần đây dòng đầu tư Trung Quốc đang tăng mạnh vào công nghiệp kỹ thuật cao (linh kiện, phụ tùng máy móc, điện tử, năng lượng sạch, bán dẫn). Đơn cử, tập đoàn Jinko Solar Holding rót 1,5 tỷ USD vào dự án tổ hợp công nghệ tế bào quang điện ở Quảng Ninh. Tập đoàn Runergy xây nhà máy vật liệu bán dẫn 293 triệu USD ở Nghệ An.
Trong khi đó, ông Kim Hyong-mo nói, các công ty Hàn vẫn thận trọng với các khoản đầu tư mới do suy thoái kinh tế toàn cầu. "Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn khi mở rộng đầu tư vào Việt Nam do chi phí lao động tăng cao, đặc biệt khi các công ty Trung Quốc cũng tăng hiện diện ở đây", ông đánh giá.
Theo đại diện KCCI, môi trường đầu tư ổn định, cởi mở cùng lợi thế địa chính trị tiếp tục giúp định vị Việt Nam là điểm đến đầu tư hấp dẫn cho nhà đầu tư nước ngoài, gồm doanh nghiệp Hàn. Dù vậy, có một số thách thức đã ảnh hưởng đến động lực đầu tư, như mức lương tối thiểu tăng bình quân khoảng 6% từ 1/7. Việc thiếu lao động tay nghề cao, hạn chế về hạ tầng (gồm thiếu điện) và các quy định chặt chẽ về đánh giá môi trường, phòng cháy chữa cháy cũng ảnh hưởng tới quyết định đầu tư.
Bên cạnh đó, theo ông Kim, việc Việt Nam áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu từ đầu năm nay, với thuế suất 15% có thể làm giảm sức hấp dẫn khi các ưu đãi trước đây với nhà đầu tư nước ngoài giảm đi. Theo KCCI, trong 14.600 tỷ đồng doanh thu thuế tăng thêm năm 2024, các doanh nghiệp Hàn Quốc chịu 10.000 tỷ đồng.
Thực tế, những vấn đề này đã được Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc (Kocham) tại Việt Nam đề cập đến cuộc gặp của Thủ tướng Phạm Minh Chính với doanh nghiệp FDI hồi giữa tháng 3. Ngoài ra, phía Kocham cũng nhắc đến một số khó khăn khác liên quan đến tăng năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp hỗ trợ, thị thực, hoàn VAT và thủ tục phê duyệt giao dịch M&A.
Khi được hỏi liệu các công ty Hàn Quốc có chuyển sản xuất từ Việt Nam sang các nước khác như Ấn Độ, ông Kim nói, việc tìm kiếm các địa điểm đầu tư thay thế là điều không dễ dàng. Các doanh nghiệp thành viên của KCCI mà ông trao đổi gần đây cũng cho biết không cân nhắc rút khỏi Việt Nam hay cắt giảm đầu tư bất chấp thách thức hiện tại.
"Các công ty Hàn Quốc đã khẳng định vững chắc vị thế của mình thông qua thương mại, đầu tư và tiếp tục hoạt động sản xuất tại Việt Nam", ông nói.
Về tình hình kinh tế Việt Nam, Trưởng đại diện KCCI đánh giá, có dấu hiệu cải thiện, khi GDP quý I tăng 5,66%, tích cực nhất trong 4 năm qua. Ông cũng cho rằng, quan hệ ngoại giao được tăng cường giữa Hà Nội và Washington dự kiến mang lại những tác động tích cực; FDI vào Việt Nam từ các công ty đa quốc gia rút khỏi Trung Quốc dự kiến tăng lên.